Verhalen

De aarde rust op de rug van een schildpad. Want op de rug van een schildpad heeft de hemelvrouw de wereld geschapen. Ik weet nog toen ik voor het eerst met deze waarheid werd geconfronteerd. Mijn ouders namen mij mee naar een museum voor native American art. Ik was een blanke, Amerikaanse jonge uit Texas, het land van cowboys, van stoere kerels op paarden, en niet van een aardbol op een schildpad. Ik was nog jong, maar al oud genoeg om te glimlachen en de voorstelling af te doen als een pittoreske mythe.

Pas veel later ben ik me gaan afvragen: Waarom op de rug van een schildpad? Omdat de vele levensjaren van een schildpad de schildpad veel kennis en wijsheid verlenen? Of omdat, volgens een oud verhaal, de schildpad door zijn geduld en doorzettingsvermogen de veel snellere haas in een loopwedstrijd heeft verslagen? Of misschien omdat de schildpad zowel op land als in het water voorkomt, en in alle soorten en maten en werelddelen? Dat zal allemaal wel meespelen, dacht ik, maar ik was voor mijn gevoel nog niet bij het belangrijkste.

Tot ik stil stond bij het meest in het oog vallende van een schildpad. De schildpad kennen wij als een van de meest verlegen dieren die er zijn. Al snel trekt de schildpad zich terug in de geborgenheid van zijn schild. Daarmee lijkt de schildpad onbeholpen, niet wetend wat zijn houding moet zijn of zijn tactiek. Maar juist in de geborgenheid van zijn verlegenheid ligt de kracht van de schildpad, in de fysieke rust, in de bedachtzaamheid, in de spaarzame omgang met zichzelf en met de wereld. Zo is de schildpad de personificatie, ofwel de ‘turtle-ificatie’ van de verlegenheid van voor alle tijden.

Ik begreep toen hoe de waarheid dat de aarde op de rug van een schildpad rust, ons zegt dat de schildpad nog ouder is dan de aarde waarop wij leven en daarmee dat de verlegenheid eveneens ouder is dan de wereld waarin wij ons bewegen. Rust de aarde op de rug van een schildpad, dan berust de wereld op verlegenheid.

Deze oude wijsheid wordt natuurlijk zo veel mogelijk verdrongen, in deze tijd van assertiviteitstrainingen en jezelf verkopen. En daardoor wordt ook de verlegenheid met uitsterven bedreigd, net als inheemse volkeren en de schildpad.  Daarom probeer ik deze diepe wijsheid opnieuw te peilen en deze oeroude waarheid onder uw aandacht te brengen: De aarde rust op de rug van een schildpad.